GLB 101: Wat is het en waarom is het belangrijk voor u?
In het nieuws, op sociale media, in politieke debatten en zelfs in informele gesprekken tussen vrienden hoor je steeds weer over het GLB… maar je weet niet eens wat die afkorting betekent. Maak je geen zorgen – laten we het samen eens uitpluizen.
Het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) is precies wat de naam zegt:
Gemeenschappelijk → één beleid voor alle EU-landen. Dezelfde regels, geen 27 verschillende landbouwsystemen.
Landbouw → het bepaalt het kader voor hoe de landbouw in de EU werkt.
Beleid → regels, begrotingen en prioriteiten die de landbouw en het plattelandsleven vormgeven.
Dus ja, het GLB is belangrijk – en het gaat niet alleen om boeren. Dit beleid heeft op de een of andere manier invloed op het leven van alle EU-burgers – van hun toegang tot voedzaam en veilig voedsel tot het milieu en de ontwikkeling van plattelandsgebieden.
De twee beroemde pijlers van het GLB
Zie het GLB als een huis dat op twee stevige pijlers rust:
Pijler I – Rechtstreekse betalingen en marktmaatregelen
- Volledig gefinancierd door de EU – geen extra nationale middelen.
- Rechtstreekse betalingen: de ruggengraat – inkomenssteun voor boeren, op basis van landoppervlakte en het voldoen aan EU-normen.
- Milieuregelingen: groene bonussen – extra geld voor boeren die groener gaan werken (vruchtwisseling, biologische landbouw, biodiversiteitsvriendelijke praktijken).
Pijler II – Plattelandsontwikkeling
- EU-geld aangevuld met nationale middelen (medefinanciering).
- Gaat verder dan landbouw: ondersteunt infrastructuur, opleiding, diversificatie, jonge boeren en sociale projecten in plattelandsgebieden.
Kunnen landen nog meer medefinanciering toevoegen? Ja, maar met beperkingen. Ze moeten de EU-mededingingsregels naleven, dus er zijn geen onbeperkte subsidies. In plaats daarvan kunnen ze hun GLB-plannen aanpassen (bijvoorbeeld meer eco-regelingen, extra hulp voor kleine boerderijen) of extra nationale programma’s uitvoeren die door de Commissie zijn goedgekeurd.
Laten we het over geld hebben
Hier wordt het GLB indrukwekkend: het is goed voor bijna een derde van de totale begroting van de EU.
- Totale begroting van de EU voor 2021-2027: €1.21 biljoen
- Aandeel van het GLB: €386.6 miljard
Hoe wordt dit verdeeld?
- €291.1 miljard → rechtstreekse betalingen aan landbouwers (pijler I)
- €95.5 miljard → plattelandsontwikkeling en groenere maatregelen (pijler II)
Zoom in op de strategische plannen van het GLB voor 2023-2027: €307 miljard aan totale steun
- €264 miljard uit de EU-begroting
- €43 miljard van de lidstaten (medefinanciering, voornamelijk voor pijler II)
Laat het geld maar zien: Griekenland en België
Griekenland → €13.4 miljard aan EU-GLB-middelen voor 2023-2027, plus nationale cofinanciering. Griekenland heeft zelfs gekozen om jonge boeren extra te ondersteunen, bovenop het EU-minimum.
België → Het GLB is hier regionaal:
- Vlaanderen: ongeveer €1.3 miljard
- Wallonië: ongeveer €1.5 miljard
Samen: iets meer dan €2.8 miljard aan EU-middelen, plus nationale cofinanciering.
Waarom is dit belangrijk voor u?
Omdat het GLB niet alleen gaat over ‘die boeren daar’. Het bepaalt:
- Voedselzekerheid — stabiele, veilige voedselvoorziening in Europa
- Eerlijke inkomens — boeren helpen om te overleven in een moeilijke markt
- Klimaat en milieu — groenere landbouw belonen
- Uw portemonnee — voedsel betaalbaar en stabiel houden
- Het plattelandsleven — dorpen levendig houden en jongeren redenen geven om te blijven
Dus ja, het GLB is belangrijk. En RECAP, een project dat medegefinancierd wordt door de Europese Commissie, zal u de komende maanden helpen om diepgaande inzichten te verwerven in dit essentiële beleid. Blijf op de hoogte en volg ons op sociale media om updates en informatie te ontvangen!